Türkiye'nin İlk PR Projesi ve Günümüzde Turizm Tanıtımına Eleştirel Bir Bakış

Vizyon Farkı

Bu yazımda 94 yıl önce elde ve bilinçlerde Turizm, Teknoloji, PR, Fütürist vizyonerlik kavramları henüz yokken, cumhuriyet tarihinde Gazi Mustafa Kemal Atatürk sayesinde bu kavramların birleştirilerek nasıl bir canlı prezentasyon haline geldiğini ele alacağım.

Savaştan yeni çıkmış, yeni kurulmuş ve gelire ihtiyacı olan Türkiye'nin 1926 yılında, Gazi Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde gerçekleşen projesi sonrasında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının imajı tüm dünyada değişti, üretilen ürünlerimizin kalitesinin sergilenmesi sayesinde yeni ihracat adımları atıldı, ülkemize olan ilgi artarak turizmin ilk teşviği sayılabilecek Türkiye Cumhuriyeti'ne ilgi arttırıldı ve PR hareketi takvime ilk defa not düşülerek, tarihe bembeyaz bir sayfa açıldı. Düşünmemiz gereken ise, aradan 94 yıl geçtikten sonra gene küresel savaşa ek olarak küresel kriz içerisindeyken 28 Mayıs'ta ülkeye olan uçuşları başlatmaktan başka, biz ne gibi PR ve teşvik çalışmaları yapıyoruz? Ya da yapmıyoruz bunları sorgulamamız gerekiyor.

Cumhuriyet Tarihinin İlk PR Çalışması, İlk Turizm Hareketi, İlk Prezentasyonu

Cumhuriyetin kuruluşundan 3 yıl sonra Gazi Mustafa Kemal Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk PR çalışması olan Karadeniz Vapuru ( Seyr-i Türkiye) Projesini'ni başlattı.

Beyaz Kuğu Karadeniz Vapuru

Türkiye Cumhuriyeti'nin binbir fedakarlıkla Avrupa’nın büyük limanlarına yolladığı seyyar sergi gemisi tarihler 12 Haziran 1926'yı gösterirken İstanbul Tophane Limanı'ndan demir aldı.

Bembeyaz ve yüksek güverteli, renk renk yüzlerce bayrakla süslenmiş, tek bacalı, yaklaşık 5 bin gros tonluk gemi, 12 ülke ve 16 şehir gezerek Türkiye Cumhuriyeti'nde üretilen ürünleri, Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nı, sanatçıların ve öğretmenleri rotadaki herkese sergiledi.

Tütün, Kütahya çinileri, Hacı Bekir lokumu, Bursa ve Hereke kumaşları, Tiftik Keçileri de bulunan vapur 12 Haziran 1926'da Tophane'den hareket ettikten sonra  86 gün sürecek olan yolculukta amaç Türkiye Cumhuriyeti’ni “tüm herkese tanıtmaktı. Sefere sanatçılar, gazeteciler, milletvekilleri, öğretmenler, müzisyenler ( Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası da dahil ) ve denizcilerden oluşan toplam 285 kişi katıldı.

Seyr-i Türkiye kömür almak için gireceği Cezayir’in Bona (sonraki adıyla Anaba) Limanı'nı saymazsak Barcelona, Le Havre, Londra, Amsterdam, Hamburg, Stockholm, Helsinki, Leningrad, Danzig, Gdynia, Kopenhagen, Anvers, Marsilya, Cenova, Napoli limanlarına uğradı.


Karadeniz Vapuru'nun seyahatinde izlediği rota :

4.765 gros tonluk, 120 metre boyunda, 14 metre enindeki Karadeniz vapuru 1905 Hollanda yapımıydı ve tam istim tuttuğu zaman 12 mil hız yapmaktaydı. Sergi için baştan sona özel olarak düzenlenip dekore edildi.

Davetler, resepsiyonlar verildi. Gemideki Riyaset-i Cumhur Orkestrası da konserler verdi. Balolarda görevli zevat ile ziyaretçilerin kaynaşmaları sağlandı ve genç Türkiye Cumhuriyeti’nin modern Türklerini uğradıkları tüm her limanda gururla tanıttı.

İlk olarak Barcelona Limanı'na demirleyen yüzer sergiyi üç gün içinde 11 bin İspanyol gezdi. Fransa, İngiltere, Hollanda, Almanya da dahil 12 ülkedeki 16 limana uğradı Karadeniz Gemisi.

Yıllarca sözü edilen bu tarihi gezi 86 gün 22 saat sürdü. İstanbul’da döndüğü gün takvimler 5 Eylül gününü gösteriyordu. Toplam 9.981 mil yol kat eden gemi bu uzun sefer boyunca 2.778 ton kömür tüketti.

Yıllarca iç ve dış hatlarda yolcu taşımaya devam eden Karadeniz ise 46 yıllık bir gemi oluncaya kadar aralıksız hizmet etti. 50’li yıllarda, ticaret filomuzun yeni satın alınan gemilerle takviye edilmeye başlaması üzerine, 1951 de kadro dışı bırakılarak bir kenara bağlandı. 1954 yılında hurdaya çıktı ve Cenova'da söküldü.

Emanete ihanet de maalesef bu olsa gerek.

Kaynak :
https://www.youtube.com/watch?v=U2fkVg78OZI
https://www.isteataturk.com/